Bijstand strafrechtadvocaat politieverhoor: nuttig en noodzakelijk

Het recht om tijdens een verdachtenverhoor te worden bijgestaan door een advocaat geldt in eerste instantie voor een aangehouden verdachte. Deze heeft het recht zich tijdens het verhoor of de verhoren na de aanhouding te laten vergezellen door een (piket)advocaat. Hoewel de vergoeding van de verhoorbijstand voor de piketadvocaat zeer schamel is, is de (piket)advocaat in beginsel tuchtrechtelijk gehouden om de verlangde verhoorbijstand te leveren, tenzij de cliënt daar nadrukkelijk afstand van doet.

Meerwaarde advocaat

Ook de niet aangehouden verdachte die door de politie of een andere opsporingsinstantie wordt ‘uitgenodigd’ voor verhoor mag zich – op eigen kosten of middels een toevoeging (indien geïndiceerd) – tijdens dat verhoor laten bijstaan door een advocaat. De vraag die vervolgens rijst is wat nu precies de meerwaarde is van die – soms kostbare – bijstand van een advocaat tijdens een verdachtenverhoor.

Is het niet genoeg om als verdachte van te voren een advocaat te raadplegen en met diens ‘tips en tricks’ het verhoor alleen in te gaan? Uiteraard dient een advocaat in samenspraak met de cliënt eerst een kosten-baten analyse te maken waarbij de aard van de verdenking, de feitelijke toedracht, de potentiële gevolgen van de verdenking voor de verdachte en de draagkracht van de cliënt een rol spelen. Die analyse leidt er in veel gevallen evenwel toe dat uiteindelijk wordt besloten dat de cliënt zich tijdens het verdachtenverhoor wel laat bijstaan door een strafrechtadvocaat en dat is doorgaans een verstandige keuze.

Belangrijke rol advocaat

De enkele aanwezigheid van een advocaat maakt immers al dat opsporingsambtenaren minder snel geneigd zullen zijn ongeoorloofde druk op een verdachte uit te oefenen. Ook kan een advocaat ingrijpen als er bijvoorbeeld spraakverwarring ontstaat, ten onrechte sturende of suggestieve vragen worden gesteld of foutieve of gebrekkige informatie wordt voorgehouden. Een advocaat mag in beginsel geen antwoord geven namens een verdachte, maar hij of zij kan wel zelf een vraag stellen aan zijn of haar cliënt, bijvoorbeeld als deze – van de zenuwen – vergeet belangrijke ontlastende informatie naar voren te brengen.

Het is ook de taak van de advocaat om erop toe te zien dat de verdachte fysiek in staat is en blijft om het verhoor verder te ondergaan en niet dreigt te bezwijken aan de stress en zenuwen die een verdachtenverhoor soms met zich meebrengt. Een advocaat zal ook ingrijpen als deze vermoedt dat het verhoor om wat voor reden dan ook een verkeerde wending neemt en de cliënt daarbij extra of opnieuw wijzen op zijn of haar zwijgrecht. De exacte bevoegdheden die een advocaat in dit verband toekomen staan omschreven in het ‘Besluit inrichting en orde politieverhoor’.

Een belangrijke taak voor de advocaat is ook weggelegd in het mee typen of schrijven met datgene wat de cliënt verklaart om erop toe te zien dat in de uiteindelijke verklaring ook komt te staan wat daadwerkelijk door de verdachte is gezegd en bedoeld. Van een advocaat mag in die eindfase van het verhoor een actieve rol worden verwacht. Omdat de meeste verhoren niet worden opgenomen, gaat het er immers om wat er uiteindelijk op papier komt te staan en daarbij kan een goede en oplettende advocaat een belangrijk verschil maken.

Onderzoek

Dat ook objectief bezien is aan te raden om een advocaat mee te nemen naar een verdachtenverhoor blijkt, onder andere, uit een onderzoek van het WODC (Advocaat bij politieverhoor 2017-2019) waarin de eerste jaren van verhoorbijstand in brede zin zijn geëvalueerd. Hieruit komt naar voren dat het onder alle omstandigheden is aan te bevelen om met een strafrechtadvocaat een verdachtenverhoor in te gaan.

Mocht u nu zijn uitgenodigd door de politie, de FIOD of een andere opsporingsinstantie om als verdachte een verklaring af te komen leggen, neem dan gerust contact op met Summit Straf- en Sanctierecht advocaten.

Wees goed voorbereid op een politieverhoor. Bekijk de Strafrechtadvocaat pagina.