Onrechtmatige daad

Belangrijkste Punten

• Een onrechtmatige daad is een rechtsgrond voor aansprakelijkheid, waarbij een handeling of nalaten inbreuk maakt op wettelijke plichten of maatschappelijke normen.
• Voor schadevergoeding bij onrechtmatige daad moeten aan vier vereisten worden voldaan: onrechtmatigheid, toerekenbaarheid, schade en causaliteit.
• Het relativiteitsbeginsel waarborgt dat alleen personen wiens belangen door de geschonden norm zijn beschermd, aanspraak kunnen maken op schadevergoeding

Wat is een onrechtmatige daad?

Een onrechtmatige daad is een rechtsgrond voor aansprakelijkheid en schadevergoeding. Dit betekent dat wanneer iemand een onrechtmatige daad pleegt, die persoon verantwoordelijk kan worden gehouden voor de veroorzaakte schade en deze handeling als onrechtmatige daad worden aangemerkt. Maar wat is nu precies een onrechtmatige daad? Simpel gezegd, een onrechtmatige daad omvat elke handeling of nalaten die inbreuk maakt op een recht, of die in strijd is met wettelijke plichten of maatschappelijke normen.

Een voorbeeld hiervan is handelen in strijd met een wettelijke plicht, zoals het overtreden van vergunningvoorschriften of strafrechtelijke bepalingen. Dit kan variëren van milieuovertredingen tot verkeersdelicten. Daarnaast kan een onrechtmatige daad ook voortkomen uit handelen in strijd met maatschappelijke normen. Denk hierbij aan situaties waarin iemand nalatig is door bijvoorbeeld een gevaarlijke situatie te laten ontstaan, zoals het niet markeren van een open kelderluik.

Als iemand een onrechtmatige daad pleegt, leidt dit tot aansprakelijkheid voor de schade die de ander hierdoor lijdt. Dit kan zowel materiële schade zijn, zoals financiële verliezen, als immateriële schade, zoals emotioneel leed. Het is dus van groot belang om te begrijpen wat een onrechtmatige daad inhoudt, zodat je je rechten kunt beschermen en de juiste juridische stappen kunt ondernemen.
 

Vereisten voor schadevergoeding bij onrechtmatige daad

Om in aanmerking te komen voor schadevergoeding bij een onrechtmatige daad, moeten er aan bepaalde vereisten worden voldaan. Deze vereisten zijn vastgelegd in artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek. 

• De eerste vereiste is onrechtmatigheid, wat betekent dat de daad in strijd moet zijn met een recht of wettelijke plicht, of met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt.
• De tweede vereiste is toerekenbaarheid. Dit houdt in dat de dader schuld moet hebben of dat de daad binnen zijn risicosfeer valt. Bijvoorbeeld, als iemand opzettelijk of door nalatigheid schade veroorzaakt, wordt dit aan hen toegerekend. Eigen schuld van de benadeelde kan echter ook een rol spelen; als de benadeelde zelf heeft bijgedragen aan de schade, kan dit de aansprakelijkheid beïnvloeden.
• De derde vereiste is schade. Er moet daadwerkelijk schade zijn geleden, zowel materieel als immaterieel, die vergoed moet worden. Materiële schade omvat vermogensschade zoals verlies van inkomen, terwijl immateriële schade gevoelens van verdriet of leed vertegenwoordigt.
• Het vierde vereiste is causaliteit. Het is noodzakelijk dat er een causaal verband bestaat. Dit verband moet bestaan tussen de onrechtmatige daad en de schade die is geleden. Dit betekent dat de schade een direct gevolg moet zijn van de onrechtmatige gedraging. Wanneer er geen causaal verband bestaat, is schadevergoeding niet nodig. Dit betekent dat er geen link tussen de schade en de gebeurtenis is.

Ten slotte is er het relativiteitsvereiste. Dit betekent dat de geschonden norm bedoeld moet zijn om het belang van de benadeelde te beschermen. Als de geschonden norm niet bedoeld is om de specifieke schade te voorkomen, kan er geen schadevergoeding worden geëist. 

Een voorbeeld hiervan is wanneer een veiligheidsnorm is ontworpen om werknemers te beschermen, en een voorbijganger schade lijdt door een overtreding van die norm. In dat geval kan de voorbijganger mogelijk geen schadevergoeding eisen, omdat de norm niet specifiek bedoeld is om hun belang te beschermen.

Onrechtmatigheid nader bekeken

Onrechtmatigheid is een essentieel begrip binnen het recht van de onrechtmatige daad. Dit begrip is vastgelegd in artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek. Het betekent dat een handeling of nalaten in strijd is met een recht, wettelijke plicht, of maatschappelijke norm. Een voorbeeld hiervan is inbreuk op een recht, zoals het ongeoorloofd kopiëren van auteursrechtelijk beschermd materiaal.

Een ander voorbeeld is nalatigheid in situaties waar een wettelijke verplichting bestaat. Stel je voor dat een bedrijf veiligheidsvoorschriften negeert, wat leidt tot een ongeval. Dit zou een onrechtmatige daad zijn, omdat het bedrijf niet voldeed aan de wettelijke plicht die de veiligheid van anderen waarborgen. Dit illustreert hoe een onrechtmatige daad pleegt welke in strijd is met wettelijke plichten.

Daarnaast kan onrechtmatigheid voortkomen uit het handelen in strijd met maatschappelijke normen. Dit kan variëren van kleine overtredingen zoals het niet opruimen van afval, tot ernstige nalatigheden zoals het niet markeren van een open kelderluik, waardoor anderen in gevaar worden gebracht. Deze voorbeelden illustreren hoe breed het begrip onrechtmatigheid kan zijn.

Toerekenbaarheid van de onrechtmatige daad

Toerekenbaarheid houdt in dat de onrechtmatige daad kan worden toegeschreven aan de dader. Dit betekent dat de dader verantwoordelijk is voor zijn of haar acties. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de dader schuld heeft aan de daad of wanneer de daad binnen zijn risicosfeer valt. Het is essentieel om te bepalen of de dader verantwoordelijk kan worden gehouden voor de handeling of nalaten.

Voor toerekenbaarheid is het nodig dat er sprake is van een fout die aan de dader te linken is. Dit kan bijvoorbeeld een overtreding zijn van een wettelijke of maatschappelijke norm die aan de dader kan worden gekoppeld. Denk hierbij aan een situatie waarin iemand door rood licht rijdt en een ongeval veroorzaakt. De fout, het door rood rijden, kan direct aan de dader worden toegerekend.

Ook wordt bij toerekenbaarheid gekeken of de gedraging van de dader binnen de acceptabele risicosfeer viel waarin zij zich bevonden. Bijvoorbeeld, een werkgever kan aansprakelijk worden gehouden voor de onrechtmatige daden van zijn werknemers als deze binnen hun werkgebied vallen. Dit helpt om te bepalen wie verantwoordelijk is voor de veroorzaakte schade.

Schade en schadevergoeding

Schade die voortvloeit uit een onrechtmatige daad kan zowel materieel als immaterieel zijn. Materiële schade omvat vermogensschade zoals verlies van inkomen en gederfde winst, terwijl immateriële schade gevoelens van verdriet of leed vertegenwoordigt. Beide vormen van schade kunnen een grote impact hebben op het leven van de benadeelde.

De schadevergoeding die volgt uit een onrechtmatige daad, moet de benadeelde zoveel mogelijk in de positie brengen waarin hij zou hebben verkeerd als de onrechtmatige daad niet had plaatsgevonden. Dit betekent dat zowel materiële als immateriële schade moet worden vergoed. Eigen schuld van de benadeelde kan echter de schadevergoeding verminderen. Als de benadeelde zelf heeft bijgedragen aan de schade, wordt dit in overweging genomen bij het vaststellen van de vergoeding.

Het is belangrijk te begrijpen dat er geen aansprakelijkheid bestaat indien er geen schade is geleden. De aanwezigheid van schade is een cruciale voorwaarde voor het verkrijgen van schadevergoeding. Zonder schade kan er geen vergoeding worden geëist, ongeacht de ernst van de onrechtmatige daad. Bij Omnius begrijpen we dat juridische kwesties complex kunnen zijn. Daarom bieden wij een gratis intakegesprek aan om jouw situatie te beoordelen en je te adviseren over de beste juridische stappen. Vul eenvoudig ons intakeformulier in en één van onze gespecialiseerde advocaten neemt snel contact met je op.

Causaal verband tussen daad en schade

Causaliteit verwijst naar de link tussen de onrechtmatige daad en de geleden schade. Dit causale verband is essentieel omdat het bepaalt of de schade daadwerkelijk het gevolg is van de onrechtmatige daad. Zonder dit verband kan de dader niet aansprakelijk worden gesteld voor de schade.

Het causale verband moet aantonen dat de onrechtmatige gedraging een noodzakelijke voorwaarde was voor de geleden schade. Bijvoorbeeld, als iemand door nalatigheid een ongeval veroorzaakt, moet worden aangetoond dat dit ongeval direct heeft geleid tot de schade. Als de schade ook zonder de onrechtmatige daad zou zijn ontstaan, ontbreekt het causale verband en hoeft de schade niet te worden vergoed.

Een doorbreking van het causaal verband kan voorkomen dat schade wordt vergoed. Bijvoorbeeld, als een slachtoffer na een ongeval nalaat om medische hulp te zoeken, kan dit de vergoeding van de schade beïnvloeden. Het is dus cruciaal om aan te tonen dat er een direct verband bestaat tussen de onrechtmatige gedraging en de geleden schade.

Relativiteit van de geschonden norm

Het relativiteitsbeginsel houdt in dat de geschonden norm bedoeld moet zijn om het belang van de benadeelde te beschermen. Dit beginsel zorgt ervoor dat alleen diegenen die daadwerkelijk door de overtreden norm zijn beschermd, schadevergoeding kunnen vorderen. Het voorkomt willekeur en zorgt voor rechtvaardigheid in het toekennen van schadevergoeding.

Als de geschonden norm niet bedoeld is om de benadeelde te beschermen, kan er geen schadevergoeding worden geëist. Bijvoorbeeld, als een norm is bedoeld om een specifiek milieu te beschermen en niet de gezondheid van individuen, kan een individuele gezondheidsclaim op basis van die norm worden afgewezen. Dit toont het belang van het relativiteitsvereiste.

Het relativiteitsbeginsel voorkomt dat iemand schadevergoeding kan eisen als de geschonden regelgeving niet relevant is voor hun situatie. Hierdoor wordt gewaarborgd dat alleen relevante en bescherming biedende normen als basis voor schadevergoeding kunnen dienen.

Rol van een advocaat bij onrechtmatige daad

In zaken van onrechtmatige daad is de rol van een advocaat cruciaal. Een advocaat kan helpen bij het beoordelen van de aansprakelijkheid en het starten van het schadevergoedingstraject. Dit is belangrijk omdat juridische zaken vaak complex zijn en specifieke kennis vereisen. Het is van belang dat de schadevergoeding bestaat uit een eerlijke compensatie voor de geleden schade.

Bij Omnius werken advocaten met korte lijnen en zijn sterk betrokken bij de zaken van hun cliënten. Ze bieden scherpe tarieven en helpen klanten graag bij onrechtmatige daad. Dit betekent dat je altijd kunt rekenen op deskundige begeleiding en ondersteuning.

Men kan contact opnemen met Omnius voor juridische hulp via telefoon, e-mail of een contactformulier. Dit maakt het gemakkelijk om de nodige juridische bijstand te krijgen en ervoor te zorgen dat je rechten worden beschermd.